Za nami webinar o problemach wokół odkrywki Turów. Jednocześnie Komisja Europejska odpowiedziała na pytania parlamentarne zadane przez niemiecką europosłankę, dotyczącą uchybień w wydaniu licencji dla kopalni przez polski rząd.
1. Polskę obowiązują cele klimatyczne UE i porozumienia paryskiego
Virginijus Sinkevičius w imieniu Komisji Europejskiej odpowiedział na priorytetowe pytania zadane 27 marca przez niemiecką europosłankę Annę Cavazzini w sprawie odkrywki Turów. Cavazzini zwróciła uwagę, na szereg uchybień w prawie w działaniach polskiego rządu. Zaznacza, że koncesję wydano pomimo dużego wpływu działania odkrywki i elektrowni Turów na jakość i poziomy wody oraz na zdrowie obywateli w trzech państwach Unii Europejskiej.
„24 marca 2020 r. państwowa spółka PGE ogłosiła, że polski rząd udzielił jej zezwolenia na dodatkowe sześć lat eksploatacji w odkrywkowej kopalni węgla brunatnego w Turowie na granicy polsko-czesko-niemieckiej. Członkowie społeczeństwa nie mieli okazji wnieść sprzeciwu wobec projektu podczas postępowania prowadzącego do przyznania nowej koncesji. Obecnie rozważany jest drugi wniosek o rozbudowę kopalni i kontynuowanie wydobycia do 2044 r., pomimo wysokich poziomów emisji generowanych przez kopalnię i jej wpływu na jakość i poziom wody oraz zdrowie obywateli w trzech państwach członkowskich”.
Pytania do Komisji:
- Jak Komisja Europejska radzi sobie z ciągłymi naruszeniami prawa UE w ramach projektu Turów, zwłaszcza przekroczenia limitu dotyczącego substancji toksycznych zawartego w Ramowej dyrektywie wodnej?
- Czy Komisja rozważa podjęcie kroków prawnych przeciwko Polsce w formie postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego?
- W jaki sposób Komisja Europejska zapewni zgodność kontynuacji eksploatacji kopalni i elektrowni Turów z unijnym celem neutralności klimatu i unijnym Zielonym Ładem?
W odpowiedzi Virginijus Sinkevičius napisał, że „Komisja uważnie śledzi rozwój tej sprawy. Bada obecnie jej zgodność z unijnym prawem ochrony środowiska (w tym ramową dyrektywą wodną). Na podstawie wyników tej analizy Komisja podejmie decyzję o środkach, które zostaną podjęte”.
Sinkevičius zaznaczył, że chociaż państwa członkowskie mają swobodę wyboru koszyka energetycznego, obowiązują je cele klimatyczne UE i porozumienia paryskiego. W komunikacie w sprawie europejskiego zielonego porozumienia stwierdza się, że „należy rozwinąć sektor energetyczny oparty w dużej mierze na źródłach odnawialnych, uzupełniając te działania szybkim wycofywaniem węgla i dekarbonizacją gazu. W tym celu Komisja zamierza wykorzystać zarówno wsparcie publiczne, jak i inwestycje prywatne”.
Źródła:
- https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/P-9-2020-001910-ASW_EN.html
- https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/P-9-2020-001910_EN.html
2. Turów wpływa na stan wód w regionie
12 czerwca odbyło się seminarium internetowe „Spragnieni sprawiedliwości. Egzekwowanie unijnych przepisów dotyczących wody w celu ochrony społeczności przed górnictwem węglowym” organizowane przez Fundację „RT-ON”, Europejskie Biuro Ochrony Środowiska (EEB) i Frank Bold Society. Podczas spotkania rozmawiano o kopalni odkrywkowej węgla brunatnego Turów i skutkach wydobycia węgla na stan wód w regionie. Według danych EEB w okolicach Turowa wypompowywanych jest około 40 litrów na sekundę.
– Kopalnia i elektrownia w Turowie nie tylko należą do najgorszych emitentów dwutlenku węgla w całej Unii, ale także naruszają unijne przepisy dotyczące wody, pobierając jej ogromne ilości, co ma niepokojące konsekwencje dla społeczności krajów ościennych – podkreślił podczas spotkania Jeremy Wates, sekretarz generalny EEB.
Europosłanka Anna Cavazzini zwróciła uwagę, że negatywne skutki działania kopalni Turów nie kończą się na granicy i dotyczą w takim samym stopniu naszych sąsiadów.
Kuba Gogolewski z Fundacji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE” zwrócił natomiast uwagę na problem z brakiem odpowiedniej ochrony zasobów wodnych w Polsce: – Ochrona wód jest po prostu niekompatybilna z wydobywaniem węgla kamiennego i brunatnego.
Źródła:
- https://wyborcza.pl/7,155287,26033380,przygraniczny-konflikt-o-gigantyczna-kopalnie-zaostrza-sie.html
- https://www.saechsische.de/plus/eu-polen-tschechien-turow-kraftwerk-grube-kohle-klima-petition-5214084.html
3. Ochrona Dorzecza Odry – trwają konsultacje
Zbliża się koniec konsultacji „Wstępnego przeglądu istotnych problemów gospodarki wodnej stwierdzonych na Międzynarodowym Obszarze Dorzecza Odry na potrzeby trzeciego cyklu planowania zgodnie z RDW”. To kolejny moment, aby zwrócić uwagę, w jaki sposób kopalnia odkrywkowa Turów wpływa na stan wód zarówno w Polsce, jak i Czechach i Niemczech.
Aby osiągnąć cele Ramowej Dyrektywy Wodnej, istnieją „plany gospodarowania wodami”, które są opracowywane na okres 6 lat. Plany te są wykonywane na szczeblu krajowym i międzynarodowym np. gdy rzeka posiada dorzecze w więcej niż jednym państwie.
W roku 2015 została opracowana „Aktualizacja planu gospodarowania wodami na Międzynarodowym Obszarze Dorzecza Odry” – zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną. Opiera się on na istotnych problemach gospodarki wodnej w dorzeczu Odry i streszcza wszystkie wymagane działania, które należy wdrożyć w celu poprawy stanu wód.
Kolejna aktualizacja planu gospodarowania wodami dla Międzynarodowego Obszaru Dorzecza Odry musi zostać zakończona do końca roku 2021. Również w tym cyklu planistycznym przewidziane są konsultacje społeczne. To świetna okazja, aby połączyć siły przeciwko kopalni Turów. Konsultacje służą jako podstawa do przygotowania międzynarodowych planów gospodarki wodnej, tj. Podstawowej strategii międzynarodowej w celu osiągnięcia celów w zakresie jakości wody określonych przez RDW.
Konsultacje są szansą, aby pokazać, że działalność kopalni odkrywkowej Turów i innych odkrywek w regionie to problem międzynarodowy, zarówno jeśli chodzi o poziom wód gruntowych, jak i ich zanieczyszczenie (m.in. kwasem siarkowym i metalami ciężkimi).
Więcej informacji o konsultacjach: http://mkoo.pl/index.php?mid=40&aid=1090&lang=PL
4. Komisja Europejska potrzebuje czasu na rozpatrzenie skargi
Dwa tygodnie temu informowaliśmy, że w czerwcu 2020 Komisja Europejska rozpatrzy skargę na niewłaściwe stosowanie przepisów Ramowej Dyrektywy Wodnej przez Polskę.
Dostaliśmy jednak odpowiedź od Komisji, że potrzebne jest więcej czasu na rozpatrzenie sprawy: „Komisja nie była w stanie podjąć decyzji o wystosowaniu wezwania do usunięcia uchybienia lub zamknięcia sprawy w ogólnie przyjętym terminie jednego roku od dnia zarejestrowania skargi, ponieważ skarga oraz dodatkowe dokumenty obejmują kwestie wymagające dalszej analizy, która jest obecnie w toku”.
