Przedłużenie koncesji dla odkrywki Turów nie przeszło w Europie bez echa. Przewodniczący Parlamentu Europejskiego zapewnia, że będzie monitorować rozwój sytuacji. Jednocześnie rząd Czech rozważa zaskarżenie polskich władz.
1.Przewodniczący Parlamentu Europejskiego odpowiada w sprawie Turowa
Przewodniczący Parlamentu Europejskiego David Sassoli odpowiedział europosłom na ich list w sprawie przedłużenia licencji udzielonej przez polski rząd PGE dla kopalni węgla brunatnego w Turowie. W e-mailu zaznaczył, że zgodnie z informacjami, które otrzymał oraz doniesieniami prasowymi „istnieje prawdopodobieństwo, że przedłużenie licencji wielokrotnie narusza szereg aktów prawnych UE dotyczących środowiska (ramowej dyrektywy wodnej, w tym transgranicznego wpływu rozszerzenia na wody powierzchniowe i podziemne oraz dyrektyw w sprawie hałasu)”. Zapewnił także, że zarówno on, jak i Parlament Europejski dążą do celu osiągnięcia neutralności klimatycznej Europy 2050 r. i „będą ściśle monitorować sytuację z nadzieją osiągnięcia optymalnych rezultatów dla zainteresowanych obywateli”.
Komisja Europejska wszczęła już procedurę administracyjną (EU Pilot) w sprawie naruszenie przepisów UE podczas przedłużenia koncesji wydobywczej dla odkrywki Turów, starając się uzyskać od polskich władz informacje dotyczące dokładnych okoliczności przedłużenia i samego projektu. W niektórych przypadkach i zależnie od odpowiedzi organów krajowych taka procedura może prowadzić do wszczęcia formalnego postępowania sądowego. Ponadto w 2015 r. Komisja wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wobec Polski w związku z niewłaściwym stosowaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej, które jest nadal w toku.
2. Czechy rozważają zaskarżenie polskiego rządu za wydanie koncesji dla Turowa
Czechy kwestionują przedłużenie koncesji na wydobycie węgla dla kopalni Turów. Powodem są problemy z dostawą wody pitnej u naszych sąsiadów. Republika Czeska stoi obecnie w obliczu najgorszej suszy od 500 lat, a minister środowiska Richard Brabec przyznał, że w regionie „w studniach nie ma praktycznie wody”.
Czeskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych przygotowuje analizę prawną dotyczącą ewentualnego procesu sądowego przeciwko Polsce w sprawie przedłużenia na kolejne 6 lat koncesji na wydobycie węgla brunatnego z odkrywki Turów. Dotychczasowa koncesja wygasła z końcem kwietnia br. Według analiz strony czeskiej działalność kopalni po 30 kwietnia jest nielegalna, ponieważ proces przedłużania wydobycia zawiera szereg naruszeń i jest niezgodny zarówno z prawem polskim, jak i unijnym. Po debacie w Komisji do Spraw Unii Europejskiej posłowie po raz pierwszy przyjęli rezolucję, wyrażając głębokie zaniepokojenie obecną sytuacją. Zobowiązali również Ministerstwo Spraw Zagranicznych do przygotowania analizy prawnej możliwości wniesienia pozwu i poinformowania o tym Komisję do Spraw Europejskich i Komisję Środowiska czeskiego parlamentu najpóźniej do 30 czerwca br.
„Dotychczasowe negocjacje ze stroną polską nie doprowadziły do żadnego rozwiązania. Dlatego chcemy, aby państwo złożyło pozew za naruszenie prawa międzynarodowego przez naszego polskiego sąsiada” – powiedział w ubiegłym tygodniu radny regionu Liberec Jiří Löffelman.
Źródła:
https://www.komunalniekologie.cz/info/nelegalni-tezba-v-dole-turow-moznost-podani-zaloby-na-polsko
https://iuhli.cz/kraj-chce-kauzu-turow-dostat-k-soudu/
3. Webinar z europosłami w sprawie Turowa
W związku z ograniczeniami spowodowanymi pandemią zostało anulowane śniadanie w Parlamencie Europejskim w Brukseli dotyczące wpływu kopalni odkrywkowych na wodę. Zamiast niego odbędzie się webinar „Spragnieni sprawiedliwości. Egzekwowanie unijnych przepisów dotyczących wody w celu ochrony społeczności przed węglem” 12 czerwca o godzinie 15.00.
Dostęp do czystej wody pitnej w Europie coraz częściej jest utrudniony, a jednym z winowajców tej sytuacji jest węgiel. Na polskiej granicy z Czechami i Niemcami kopalnia Turów wysusza zasoby wodne z dwóch krajów i zagraża wodom podziemnym całego regionu, naruszając prawo UE.
Seminarium internetowe ma na celu zbadanie wpływu wydobycia węgla na wody. Przyjrzymy się też, jak wdrożenie ramowej dyrektywy wodnej UE może pomóc Europie odejść od węgla.
W dyskusji wezmą udział: europosłanka Anna Cavazzini, europoseł Tomáš Zdechovský, polska poseł Anita Sowińska, przedstawiciel Komisji Europejskiej (TBC) oraz władze lokalne i regionalne reprezentujące społeczności dotknięte działalnością kopalni Turów.
Seminarium internetowe organizowane jest przy wsparciu Fundacji „RT-ON” i Frank Bold Society.
Link do rejestracji: https://www.eventbrite.com/e/thirsty-for-justiceenforcing-eu-water-laws-to-defend-communities-from-coal-tickets-105221436148
4. Turów nie ma przyszłości ekonomicznej
W Polsce coraz głośniej mówi się, że niezależnie od postępowania w europarlamencie i protestów aktywistów i społeczności międzynarodowej, odkrywka i elektrownia Turów skończą działalność dużo wcześniej, niż chciałyby tego polskie władze. Przyczyną jest coraz mniejsza opłacalność produkcji prądu z węgla brunatnego.
Wysokie koszty już powodują spadek produkcji energii z tego surowca. Ostatecznie przyczynić się to może nawet do zaprzestania działalności odkrywek i zamknięcia elektrowni zasilanych węglem brunatnym. W tym świetle starania PGE GiEK o przedłużenie koncesji do 2044 roku wydają się bezzasadne. Zamiast zaklinać rzeczywistość, PGE powinna przygotować program rekultywacji oraz plan osłonowy dla pracowników, którzy będą zwalniani, gdy odkrywka stanie się nierentowna.
Źródła: https://next.gazeta.pl/next/7,172392,25920001,protesty-nic-nie-daly-kopalnia-wegla-w-turowie-bedzie-dzialac.html
https://wysokienapiecie.pl/28871-elektrownia-turow-bedzie-pracowac-ale-w-coraz-trudniejszym-otoczeniu/
Nasze organizacje wspólnie przeciwdziałają rozbudowie odkrywkowej kopalni węgla brunatnego Turów w Polsce, dla dobra lokalnych społeczności, przyrody i klimatu. Wspieramy działania obywatelskie podejmowane przez społeczność międzynarodową na styku Czech, Niemiec i Polski. Dążymy do tego, aby zależna od węgla brunatnego Bogatynia weszła na ścieżkę transformacji energetycznej, gospodarczej i społecznej.