Minister Środowiska i Klimatu Michał Kurtyka wydał koncesję dla odkrywki Turów do 2044 roku. PGE i pracownicy Turowa świętują sukces. Niestety nie widzą, że to bal na Titanicu. Bez środków unijnych na transformację cały region zgorzelecki zatonie. A brak daty odejścia od węgla, zgodnej z unijnymi celami klimatycznymi, oznacza brak środków z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Stanowisko Komisji Europejskiej w tej sprawie jest jasne.
1. Kolejna koncesja dla Turowa
29 kwietnia Minister Środowiska i Klimatu Michał Kurtyka wydał koncesję dla odkrywki Turów do 2044 roku. Pomimo faktu, że poprzednia koncesja jest ważna jeszcze 5 lat. W dodatku PGE, które się o nią ubiegało, planuje przekazanie aktywów węglowych, w tym Turowa do NABE.
„Decyzja pozwala na kontynuację wydobycia kopaliny, a w konsekwencji na dalsze funkcjonowanie elektrowni, zapewniającej kilka procent krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną, co jednocześnie oznacza, że odpowiada ona interesowi publicznemu” – czytamy w komunikacie ministerstwa.
Tymczasem szanse na to, że odkrywka faktycznie będzie działać do 2044 roku, są bliskie zeru. Los elektrowni i kopalni Turów zależy między innymi od tempa wzrostu cen uprawnień do emisji CO2. KE musi także wydać zgodę na stworzenie NABE oraz przekazanie tej instytucji elektrowni i kopalni Turów. Konieczna jest również zgoda instytucji finansowych posiadających obligacje PGE na konwersję długu PGE w formule proponowanej przez rząd.
Na przyszłości turowskiego kompleksu energetycznego zaważy także wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie skargi wniesionej przeciwko Polsce przez Republikę Czeską dotyczący poprzedniej koncesji.
Więcej:
- https://www.gov.pl/web/klimat/koncesja-na-wydobycie-wegla-przez-kopalnie-turow-przedluzona
- https://spidersweb.pl/bizblog/turow-koncesja-do-2044/
- https://energia.rp.pl/surowce-i-paliwa/wegiel/31133-kopalnia-turow-pofedruje-do-2044-r
- https://www.zeit.de/news/2021-04/29/polen-verlaengert-laufzeit-fuer-tagebau-in-turow-bis-2044?utm_referrer=https%3A%2F%2Fmail.google.com%2F
- https://www.lr-online.de/nachrichten/sachsen/braunkohleabbau-polen-verlaengert-laufzeit-fuer-tagebau-in-turow-bis-2044-56590015.html
- https://www.wallstreet-online.de/nachricht/13849967-polen-verlaengert-laufzeit-tagebau-turow-2044
2. Czechy rozczarowane
Decyzję o koncesji dla Turowa w Czechach określono jako „rozczarowującą”.
— Decyzja dotyczy działań, które nie były i nie są zgodne z prawem europejskim. Dlatego rozstrzygnie je Europejski Trybunał Sprawiedliwości na podstawie pozwu wniesionego przez Republikę Czeską — komentował hetman (odpowiednik wojewody) kraju libereckiego Martin Půta. — Wierzę, że naruszenie przepisów unijnych nie zostanie zlekceważone, a polski inwestor nie będzie już ignorował uzasadnionych żądań czeskiej ludności mieszkającej w bliskim sąsiedztwie kopalni.
— Szkody wyrządzone nie tylko na naszym terenie przez obecną działalność kopalni są bezsporne i udokumentowane. Martwi nas, że strona polska wciąż postępuje lekkomyślnie. Zamiast wykorzystać pieniądze z Unii Europejskiej na przejście na zieloną energię. W ten sposób uniknięto by szkód w przyrodzie i na jakości życia wszystkich, w tym polskich pracowników — stwierdził Václav Židek, członek rady regionalnej odpowiedzialny za środowisko, rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich. — Przecież nawet w polskich mediach społecznościowych prawie połowa ludzi woła o zaprzestanie wydobycia węgla w regionie. Postrzegają przejście na zrównoważoną energię jako nową szansę gospodarczą.
Więcej
- https://www.kraj-lbc.cz/aktuality/souhlas-s-prodlouzenim-tezby-v-polskem-dole-turow-je-pro-liberecky-kraj-zklamanim-n1094841.htm
- https://www.mzp.cz/cz/news_20210429-Reakce-MZP-na-prodlouzeni-povoleni-k-tezbe-na-dole-Turow
3. Komisja Europejska wezwana do działania
Dzień po decyzji o przedłużeniu koncesji dla odkrywki Turów do 2044 roku 38 europosłów i europosłanek wysłało list do wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej Fransa Timmermansa i komisarza ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijusa Sinkevičiusa. Apelowali o podjęcie konkretnych działań w celu ochrony Europejskiego Zielonego Ładu, świeżo przyjętego prawa klimatycznego oraz ochrony europejskiego prawa środowiskowego, które w ich opinii jest naruszone przez działalność wydobywczą kopalni.
Tego samego dnia list do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen, wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej Fransa Timmermansa i komisarza ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijusa Sinkevičiusa wysłało takze 25 organizacji pozarządowych z całej Europy. Ich żądania były identyczne z żądaniami europosłów i europosłanek.
Aby zwrócić uwagę Komisji i mediów na problem Turowa, pracownicy EEB oraz niemieccy i czescy posłowie do Parlamentu Europejskiego Anna Cavazzini i Mikuláš Peksa, przekazali Komisji Europejskiej tort, przygotowany “z okazji 1 roku nielegalnego wydobycia w Turowie”.
"Chcieliśmy przypomnieć Komisji Europejskiej o jej odpowiedzialności za egzekwowanie prawa UE i położenie kresu nielegalnej eksploatacji węgla w Turowie” - informuje EEB
Źródła
- https://eeb.org/one-year-of-european-commission-inaction-on-the-illegal-turow-coal-mine/?fbclid=IwAR13xgccph5cYhScTCfp5rwTLAeQv1FLYVK-5W3xRp27Y76kBd5n9pqS9e4
- https://www.euractiv.com/section/energy/news/turow-the-polish-coal-mine-at-the-centre-of-regional-tensions/
4. Agresywna kampania PGE wprowadza w błąd
Decyzję o nowej koncesji dla Turowa poprzedziła agresywna kampania PGE pt. „Zielony Ład, a nie dzika transformacja” prowadzona w mediach europejskich. Wykupiono szereg artykułów sponsorowanych w polskiej i zagranicznej prasie, a w Brukseli pojawiły się bilbordy. Na swojej stronie spółka tłumaczy, że chce w ten sposób zwrócić uwagę polityków w Brukseli.
Problem w tym, że informacje, które podaje w kampanii, są nieprawdziwe. Wprowadzają polityków i opinię społeczną w błąd. Więcej informacji o manipulacjach PGE można znaleźć tu:
- https://www.stopturow.com/pl1.php?dzial=2&kat=14&art=78
5. Nie będzie środków ze sprawiedliwej transformacji
Organizacje pozarządowe od dawna ostrzegają, że uparte trwanie przy dalszym wydobyciu węgla w Turowie będzie oznaczać dla regionu odcięcie od unijnych dotacji. Potwierdza to Komisja Europejska.
„Plan związany z przedłużeniem żywotności kopalni w Turowie do roku 2044 może oznaczać pozbawienie regionu środków z unijnego Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji” poinformował 3-ego maja Reuters.
„Komisja Europejska poinformowała w poniedziałek, że decyzja polskiego rządu o przedłużeniu koncesji dla kopalni Turów, położonej w pobliżu granicy z Czechami oraz Niemcami, może kosztować region dostęp do FST”.
Rzeczniczka KE, Vivian Loonela, oświadczyła, że decyzja „z pewnością zagraża wykorzystaniu Funduszu Sprawiedliwej Transformacji dla wspierania regionu, w którym, jak widać, transformacja nie jest planowana do roku 2030”.
— Niestety, na wykluczeniu z funduszu najbardziej stracą mieszkańcy — powiedział w rozmowie z Karoliną Kijek z Gazety Wyborczej pracownik KE. — Może się to zdarzyć tylko dlatego, że rządzący decydują się chronić interesy zanieczyszczającego przemysłu, który i tak upada i nie jest już opłacalny.
— Patriotyczne wzmożenie węglowe jest też nieodpowiedzialne. Związki zawodowe i politycy stwarzają realne zagrożenie, że przegrana w TSUE albo wielce prawdopodobne pogorszenie warunków ekonomicznych węgla brunatnego w najbliższych latach doprowadzi do upadku „Twierdzy Turów” bez poduszek bezpieczeństwa w postaci alternatywnego planu rozwoju regionu i dostępu do funduszy UE — komentował Radosław Gawlik, prezes stowarzyszenia EKO-UNIA.
Więcej:
- https://www.reuters.com/article/us-poland-coal-eu-idUSKBN2CK19A
- https://www.euractiv.com/section/energy/news/a-tale-of-three-countries-how-czechia-germany-and-poland-plan-to-ditch-coal/
- https://audiovisual.ec.europa.eu/en/video/I-205215
- https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,27050121,przez-kopalnie-w-turowie-rzad-pis-ryzykuje-utrate-unijnych-pieniedzy.html
- https://zielonewiadomosci.pl/tematy/energetyka/falszywy-patriotyzm-weglowy-droga-do-bezrobocia-w-turowie/?fbclid=IwAR3p_WZlQJTiFRBVddFifXbhkToLFTsN1rYghey98R_hmIuIgCGtiI1L2cg
Photo: Flickr, Annika Haas (EU2017EE)
