Pod koniec kwietnia 2021 r. PGE rozpoczęła agresywną kampanię „Zielony Ład, a nie dzika transformacja”. Wykupiono szereg artykułów sponsorowanych w polskiej i zagranicznej prasie, a w Brukseli pojawiły się bilbordy. Na swojej stronie spółka tłumaczy, że chce w ten sposób zwrócić uwagę polityków w Brukseli. Problem w tym, że informacje, które podaje w kampanii, są nieprawdziwe. Wprowadzają polityków i zagraniczną opinię społeczną w błąd. Poniżej znajduje się zestawienie nieprawdziwych informacji PGE z faktami i komentarzem.
Co mówi PGE1?
80 000 polskich obywateli straci środki do życia w przypadku zamknięcia kompleksu Turów.
Takie są fakty:
3 536 osób było zatrudnionych w kopalni i elektrowni Turów2 na początku kwietnia 2021 r.
Do 2026 roku - 306 osób zatrudnionych obecnie w kopalni i elektrowni Turów osiągnie wiek emerytalny.
Do 2030 - 884 osób, czyli ¼ obecnie zatrudnionych w kopalni i elektrowni osiągnie wiek emerytalny3.
Co mówi PGE1?
Zamknięcie kopalni doprowadziłoby do upadku całego regionu.
Takie są fakty:
Liczba ludności powiatu zgorzeleckiego na koniec 2019 roku: 89 200 osób.
Do 6% mieszkańców powiatu zgorzeleckiego jest zatrudnionych w kompleksie Turów i firmach zależnych od jego funkcjonowania4.
Budowa farm słonecznych i wiatrowych wraz z małymi elektrowniami na biomasę i elektrownią szczytowo-pompową na Dolnym Śląsku jest ekonomicznie i technicznie wykonalną alternatywą dla Turowa. Może wygenerować od 4522 do 7830 miejsc pracy5.
Stopa bezrobocia w powiecie zgorzeleckim utrzymywała się w 2020 roku poniżej 6,4% i odzwierciedla średnią stopę bezrobocia w Polsce6.
W ciągu ostatnich 23 lat zatrudnienie w kopalni Turów spadło o 62%, a w elektrowni Turów o 22% w ciągu 6 lat7.
Co mówi PGE1?
Elektrownia Turów dostarcza 7% energii elektrycznej zużywanej w Polsce.
Takie są fakty:
W 2020 roku Elektrownia Turów dostarczyła nieco ponad 3% energii elektrycznej zużywanej w Polsce. W 2019 roku − poniżej 3% 8.
Co mówi PGE1?
„Sprawiedliwy Zielony Ład, a nie drapieżna transformacja”9
Takie są fakty:
PGE, dążąc do uzyskania koncesji dla Turowa do 2044 roku, pozbawia region możliwości rozwoju i transformacji z wykorzystaniem wielu dostępnych źródeł finansowania ze środków unijnych, krajowych i prywatnych.
Komisja Europejska potwierdziła, że Bogatynia nie otrzyma środków z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, jeśli nie zadeklaruje odejścia od węgla jeszcze w tej dekadzie10.
Co mówi PGE1?
„Nagłe zamknięcie kopalni Turów doprowadzi do zapaści w wielu obszarach"
„Środek tymczasowy w postaci czasowego wstrzymania działalności kopalni Turów do czasu rozwiązania konfliktu spowodowałby zagrożenie dla polskiego systemu elektroenergetycznego”.
Takie są fakty:
PGE niesłusznie utożsamia czasowe wstrzymanie eksploatacji w kopalni Turów z trwałym zamknięciem kopalni i elektrowni.
Wstrzymanie działalności kopalni ma już precedens. Leżąca w Brandenburgii, należąca do czeskiego koncernu EPH kopalnia Janschwalde decyzją wysokiego sądu administracyjnego została zamknięta we wrześniu 2019 roku. Wznowiła pracę 6 miesięcy później. Kopalnia zaopatrywała znacznie większą elektrownię o mocy 2,3 GW11. Oznacza to, że po tymczasowym wstrzymaniu pracy kopalni Turów można będzie ją wznowić po spełnieniu wymogów prawnych UE. W interesie PGE jest jak najszybsze przeprowadzenie tego procesu.
PGE nie przedstawia scenariuszy zamknięcia kopalni i elektrowni Turów do 2026 lub 2030 roku. Spółka uparcie dąży do uzyskania koncesji na wydobycie do 2044 roku12.
Krajowy System Energetyczny może bez przeszkód funkcjonować bez Turowa po 2026 roku13.
Co mówi PGE1?
Rozpoczynając transformację, PGE przyjęła już nową strategię, która pozwoli jej osiągnąć 50-procentowy udział energii odnawialnej w portfelu do 2030 r.
Takie są fakty:
Aktywa węglowe należące do PGE mają zostać przeniesione do Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego, aby umożliwić PGE dostęp do finansowania przyszłych inwestycji w gaz ziemny i energię odnawialną14.
Realizacja strategi PGE wymaga działań wielu innych aktorów niezależnych od PGE w tym zgody Komisji Europejskiej. Strategia PGE nie oznacza też zmniejszenia emisji należących obecnie do spółki elektrowni węglowych w tym elektrowni Turów, gdyż planowana jest ich dalsza eksploatacja w ramach NABE.
Nowa strategia PGE oznacza, że o losach kopalni i elektrowni Turów w ciągu najbliższych lat nie będzie decydowała PGE. Jest więc niezwiązana z rozmowami o dalszych losach elektrowni i kopalni Turów.
Co mówi PGE1?
Koncesja przedłużająca funkcjonowanie kopalni jest zgodna z prawem polskim i europejskim.
Takie są fakty:
17 grudnia Komisja Europejska uznała, że Polska, przyznając koncesję dla kopalni, dopuściła się naruszeń prawa UE15.
Co mówi PGE1:
Konsultacje transgraniczne między Polską, Czechami i Niemcami trwały kilka lat.
Takie są fakty:
Komisja uważa, że władze polskie nieprawidłowo zastosowały przepisy dyrektywy w sprawie oceny oddziaływania na środowisko (2011/92/UE) i dyrektywy w sprawie dostępu do informacji (2003/4/WE) w odniesieniu do informowania społeczeństwa i państw członkowskich uczestniczących w konsultacjach transgranicznych, dostępu do wymiaru sprawiedliwości, a także zasady lojalnej współpracy zapisanej w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej16.
Co mówi PGE1?
Zamknięcie kopalni spowodowałoby dalsze straty w wysokości ok. 13,5 mld zł
Takie są fakty:
Eksploatacja kopalni i elektrowni Turów byłaby o co najmniej 65 mld zł droższa od alternatywnych inwestycji w OZE17.
Dodatkowym zyskiem są korzyści dla zdrowia i środowiska wynikające z uniknięcia emisji gazów cieplarnianych i szkodliwych zanieczyszczeń, takich jak rtęć, metale ciężkie, pyły PM10 i PM2,5 oraz SO2 i NOx.
Przypisy:
[1] https://www.gkpge.pl/Press-Center/press-releases/corporate/miedzynarodowa-kampania-przeciwko-polskiej-kopalni-zagrozeniem-dla-europejskiego-zielonego-ladu#
https://www.politico.eu/sponsored-content/the-green-deal-should-be-just-and-based-on-solidarity/
[2] http://orka2.sejm.gov.pl/INT9.nsf/klucz/ATTBZZFTC/%24FILE/i21546-o1.pdf
[3] http://orka2.sejm.gov.pl/INT9.nsf/klucz/ATTBZZFTC/%24FILE/i21546-o1.pdf
[4] Dane z dokumentu „Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji dla Województwa Dolnośląskiego 2021-2030 – Powiat Zgorzelecki”
[5] https://kike.org.pl/strategia-transformacji-elektrowni-i-kopalni-w-turowie-raport-kike/
[6]Na koniec lutego 2021 roku stopa bezrobocia w powiecie zgorzeleckim wynosiła 6,2 % w porównaniu do 5,9 % dla województwa dolnośląskiego i 6,5 % dla kraju.
[7] https://zgorzelec.praca.gov.pl/documents/1181997/14489571/Stopa%20Bezrobocia%202021/ad9703ad-c6c5-4147-9be3-8963699e4a2b?t=1615289669000
[8] Na podstawie danych z:
https://www.pse.pl/dane-systemowe/funkcjonowanie-kse/raporty-dobowe-z-pracy-kse/generacja-mocy-jednostek-wytworczych
https://www.pse.pl/dane-systemowe/funkcjonowanie-kse/raporty-roczne-z-funkcjonowania-kse-za-rok/raporty-za-rok-2020
https://transparency.entsoe.eu/load-domain/r2/totalLoadR2/show
[9] PGE twierdzi, że skarga Czech może doprowadzić „drapieżnej transformacji”. Jednocześnie desperacko próbuje uniknąć rozmowy o scenariuszach transformacji. W rzeczywistości ani PGE, ani polski rząd nie przedstawiły analizy wariantowej, która porównywałaby skutki zamknięcia kompleksu elektrowni i kopalni Turów w 2026, w 2030 i 2044 roku. PGE przeprowadziła analizę wariantową w raporcie oddziaływania na środowisko, ale z punktu widzenia opłacalności inwestycji dla PGE, a nie korzyści dla powiatu zgorzeleckiego i społeczeństwa polskiego. Zatem nie jest możliwe porównanie alternatywnych scenariuszy wraz z ich mocnymi i słabymi stronami. PGE forsując dalsze funkcjonowanie kompleksu Turów do 2044 roku i aktywnie zabiegając o koncesję wydobywczą do tego czasu, skutecznie zagraża płynnemu, szybkiemu, sprawiedliwemu odejściu od wydobycia i spalania węgla brunatnego. Blokuje wsparcie finansowe z wielu różnych źródeł na poziomie unijnym, krajowym i regionalnym, jak również z inwestycje osób prywatnych i przedsiębiorstw.
[10] https://notesfrompoland.com/2021/02/25/unprecedented-czech-legal-challenge-to-polish-coal-mine-could-be-catastrophic-for-poland/
[11] https://www.cleanenergywire.org/news/major-eastern-german-lignite-mine-resumes-operation
[12] https://www.gov.pl/web/klimat/koncesja-na-wydobycie-wegla-przez-kopalnie-turow-przedluzona
https://www.argusmedia.com/en/news/1968122-east-german-lignite-mine-ordered-to-shut-down
[13] https://instrat.pl/odejscie-od-wegla/
[14] Do niedawna ponad 95% inwestycji PGE w energetyce dotyczyło kopalni i elektrowni na węgiel kamienny i brunatny, a tylko 3% - energetyki odnawialnej. PGE, budując 2 nowe bloki na węgiel kamienny w Elektrowni Opole (900MWe każdy) oraz nowy blok w Elektrowni Turów i decydując się na modernizację większości bloków węglowych do wymogów BAT/BREF, zdecydowała się na kontynuację energetyki węglowej kosztem inwestycji w czystą energią, skutecznie hamując transformację w Polsce przez ostatnie 10 lat.
[15] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_2452
[16] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_2452
[17] Inwestycja w OZE w województwie dolnośląskim pozwoliłaby na bezproblemowe funkcjonowanie polskiej sieci elektroenergetycznej po 2026 roku i wygenerowanie większej liczby miejsc pracy niż te, które obecnie zapewnia kompleks Turów. Większość kosztów, które wylicza PGE wynika z kosztów inwestycji w nowy blok na węgiel brunatny (który zostanie zsynchronizowany z polską siecią w kwietniu 2021 roku) oraz kosztów modernizacji bloków w Turowie w celu spełnienia wymogów BAT/BREF. Koszty wynikają ze złych decyzji inwestycyjnych PGE. Spółka otrzymuje dofinansowanie z rynku mocy od 2021 roku. Jeśli Turów zostałby zamknięty, byłoby to dodatkową oszczędnością dla polskiego budżetu.
